Güncel Web Portalı

Sürtünme Kuvveti Nedir, İçeriği Nelerdir?

0 149

Birisi yüklü bir kasayı zeminde itmeye çalıştığında, kasanın hareketine direnç gösteren kuvvet sürtünme kuvvetidir. İtme kuvveti arttıkça, belirli bir noktada kasa hareket etmeye başlar. Kasa hareket etmeden hemen önceki kuvvet, statik sürtünme kuvvetidir. Kasa ve içindekilerin toplam ağırlığına göre değişir. Eğer ağırlık iki katına çıkarsa, statik sürtünme limiti de iki katma çıkar. Statik sürtünme limiti aynı zamanda temas halindeki malzemelerin yüzey yapılarına da bağlıdır; yani bu durumda kasa ve zemin.

ATEŞ YAKMAK

Sürtünme yoluyla ateş yakmak için en basit gereç iki tahta çubuktur. Eller veya bir kiriş yardımıyla bir çubuk diğerinin üzerinde hızla döndürülür. Çubuk alevsiz olarak yanmaya başladığı zaman, sürtünme sıcaklığı yaklaşık 300 CO’ye çıkartır.
Kibritler de sürtünme kuvvetini kullanırlar. Kibritin ucu kibrit kutusunun kenarındaki şeride sürtüldüğünde, sürtünme kuvveti sıcaklığı artırır. Bu ısı kibrit ucu ve şeritteki kimyasalların reaksiyona girmesini sağlar. Sıcaklık arttıkça, kibrit başı havada yanar ve sonunda tahtayı tutuşturur.

KAYMA VE YUVARLANMA

Yüklerin taşınması sırasında sürtünme bir problem oluşturur. İlk insanlar yükleri tahta kızaklar üzerinde çekmişlerdir. Kızak demirleri yüklerin taşınmasında işe yaramış, ancak hareket eden kızaklar ve toprak arasındaki yüksek sürtünmenin önüne geçememiştir.
İnsanlar daha sonra taş bloklar gibi ağır yükleri’- daha kolay taşınmasını sağlayan yuvarlak kütükleri keşfetmişlerdir. Bu kütükler döner ve üzerlerindeki yük ilerlerken yerle temas ederek kaymadığı için sürtünmeyi azaltırlar. Ancak kütüklerin dezavantajı da yükün ilerlerken kütükleri arkasında bırakmasıdır. Yaklaşık 5.500 yıl önce, tekerlek ve dingil birleşiminin icadıyla birlikte bu problemin üstesinden gelinmiştir.

RULMANLAR

Rulmanlar hareketli parçaları tutan ve daha az sürtünmeyle hareket etmelerini sağlayan parçalardır. Arabalar, bisikletler, elektrik motorları ve tekerlekli patenler de dahil birçok makinede rulman kullanılır. Bazı rulmanlar hareketli bir mili sabit bir mesnede bağlar. Diğer rulmanlar döner paçaları sabit millere bağlar. Rulmanlar kullanılmazsa, iki parça arasındaki sürtünme makineyi yavaşlatır, artık enerji kayıp ısı haline gelir ve temas halindeki yüzeyler hızla aşınır.

Tipik bir rulman bir iç ve bir dış halkadan meydana gelir. Bilyalı rulmanlarda iki halka arasındaki oluklarda çalışan çelik bilyalar vardır. Makaralı rulmalarda, iş ve dış halkalar arasında çelik silindirler bulunur. Yüksek kaliteli rulmanlar, sürtünme miktarı makinenin enerji tüketiminin yüzde birinden daha az israf oluşturabilecek kadar sarsıntısız çalışabilirler.

YAĞLAYICILAR

Yağlayıcılar, sürtünmeyi azaltmak için kayan yüzeyleri birbirinden ayrı tutan akışkanlardır. Mineral yağlar en yaygın makine yağlayıcılardır, içten yanmalı motorlarda silindirler içerisinde inip çıkan pistonlara yağ beslemesi yapan pompalar bulunur. Aynı zamanda bu tip motorlarda idmanlara da sürekli olarak yağ beslemesi verilir. Bazı makinelerde çok yüksek hızlarda dönen milleri tutan rulmanların yağlanması için yüksek basınçlı hava kullanılır; diğer makinelerde katı yağlama malzemesi olarak grafit kullanılır.

YAVAŞLAMA

Araçlarda sürtünmenin azaltılması ve en az güç oranıyla hareketin sağlanması için rulmanlar kullanılır. Frenler, tekerleklerdeki sürtünme kuvvetini artırarak yavaşlamayı sağlar. Frene basıldığında ısıya dayanıklı malzemeden üretilen sert bir fren balatası her tekerleğe bağlı fren diskleri veya çelik kampanalara baskı uygular.
Balata ve dönen parça arasındaki sürtünme kinetik enerjiyi ısıya dönüştürür ve aracın hızını düşürür. Isı süratle havada dağılır.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Vbettr, Vbet, Vbet, Vbet, Vbet, Vbet